به پلاستیک های گولوله ای که از مواد اولیه پتروشیمی تولید شده و به عنوان مواد اولیه برای تولید انواع پلاستیک استفاده می شود گرانول نایلون می گویند. گرانول نایلون نوع بازیافتی مواد اولیه پتروشیمی ها است که کیفیت آن بستگی به نوع موادی دارد که شما در مرحله اول تولید و سپس کندور دوباره آن را برای استفاده مجدد به گرانول که حالت عدسی شکل دارد و یا استوانه های کوچک دارد می کنید که انواع آن می توان به شفاف ، عسلی ، کیسه مواد و … اشاره کرد . در این مقاله از سایت چاپم کن به بررسی کامل چیستی گرانول نایلون می پردازیم. با ما همراه باشید.
گرانول چیست و چگونه تولید می شود؟
گرانول‌های پلاستیک گلوله های کوچکی از پلاستیک هستند که داخل دستگاه‌های مختلف شکل دهی پلاستیک ریخته شده و به انواع مختلف قطعات تبدیل می‌شوند. سیستم ماشین‌های شکل دهی به پلاستیک (شامل انواع خطوط اکستروژن و تزریق و ...) به گونه ای ساخته شده اند که بهتر است مواد اولیه ورودی آنها بشکل ساچمه های کوچک پلاستیکی باشد.
مواد پلاستیکی بازیافتی که آسیاب شده اند و دارای شکل‌های ورقه ای یا گوشه های تیز هستند نمی‌توانند براحتی در قیف‌های ورودی این دستگاه ها مورد استفاده قرار بگیرن و البته زمان میکس شدن هم بدلیل عدم یکنواختی اندازه آنها با مواد دیگر همیشه یک ترکیب غیر یکنواخت دارند.
لذا مصرف کنندگان این مواد ترجیح می‌دهند مواد خریداری شده آنها مثل مواد اولیه نو به صورت گرانول یا همان ساچمه های کوچک پلاستیکی باشد که این کار به وسیله خطی به اسم خط تولید گرانول انجام میشود.
به عبارت دیگر دستگاه گرانول ساز با دریافت مواد اولیه پلاستیکی بازیافتی هماننند دمپایی پلاستیکی ، بسته بندی های پلاستیکی ، لوازم تحریر پلاستیکی و …. آن ها را تبدیل به دانه های گرانولی می کند و دلیلی که باید گرانول به صورت گلوله ای و توپی باشد این است که بتوان با آن هر نوع مشتقات پلاستیکی را تولید کرد زیرا موارد که با گرانول تولید می شود بسیار زیاد و غیر قابل شمارش است .
این خطوط به دو روش عمل می‌کنند:
روش اول: خطوط تولید گرانول رشته ای
تولید گرانول رشته ای که ساخت ماشین آلات آن ساده تر بوده و معمولا در ایران مورد استفاده قرار میگیرد روشی است که در آن پلاستیک پس از ذوب شدن در دستگاه اکسترودر و عبور از صافی های فلزی به شکل رشته هایی از پلاستیک مذاب درآمده و پس از عبور از یک استخر آب به داخل یک دستگاه آسیاب کوچک هدایت می‌شوند و پس از تکه تکه شدن خشک می‌شوند.
این روش ساده بوده اما گرانول‌های تولید شده با آن شباهتی به گرانول‌های مواد اولیه نو ندارد و دارای گوشه های تیز و خرده های پلاستیک هست. خود خط نیز ثبات نداشته و رشته ها مدام قطع میشود و نیاز به اپراتور تمام وقت دارد.
روش دوم: خطوط تولید گرانول خشک
در این روش پلاستیک‌های خرد شده پس از ذوب شدن در اکسترودر و عبور از صافی از سوراخ‌های ریزی خارج میشود و به همان شکل مذاب به وسیله ی تیغه ای که با سرعت زیاد برش می خورد و هم‌زمان به وسیله یک مکنده مکیده شده و با عبور از مسیرهای لوله ای سرد و خشک می شود.
سپس با ورود به مخزن بزرگتری دچار افت فشارشده و بر اثر این افت فشار گرانول‌ها که سنگین‌ترند به پایین مخزن سقوط کرده و هوا از بالای آن خارج میشود. ساخت ماشین آلات آن نیاز به دقت بالاتری داشته و باید ازکنترل‌های دور در قسمت‌های مختلف آن استفاده کرد در کل قیمت خط بالاتر بوده اما گرانول‌های تولید شده بسیار شبیه به گرانول‌های خریداری شده از پتروشیمی بوده و خود خط تولید نیز در زمان کار کاملا دارای ثبات است.
آیا گرانول مواد درجه 1 می باشد ؟
در صورتی که مواد گرانولی به صورت مستقیم از پتروشیمی تولید شود و برای تولید مواد پلاستیکی به تولید کننده ارجاع داده شود مواد گرانولی نو محسوب می شود اما در صورتی که مواد گرانولی از مواد اولیه بازیافتی تولید شود به مواد اولیه ضایعاتی تبدیل می شود و هر پلاستیک با چند بار بازیافت خاصیت گرانولی خود را از دست می دهد .
بسیار دیده شده که همکاران با استفاده از مواد اولیه درجه 2 و 3 به جای مواد اولیه درجه 1 موجب نارضایتی مشتری شده اند و هزینه مواد اولیه درجه را دریافت کرده اند .
مواد اولیه گرانولی در چه مواردی کاربرد دارند ؟
گرانول در بسیاری از موارد که نیازی وجود ندارد از مواد اولیه درجه یک استفاده شود مورد استفاده قرار می گیرد زیرا باعث کاهش هزینه ها و حفظ محیط زیست می شود ، به طور مثال اصلا نیازی نیست که برای کیسه زباله از مواد اولیه نو و با کیفیت استفاده شود از همین رو بیشتر سفارش دهندگان کیسه زباله از مواد اولیه درجه 2 یا 3 استفاده می کنند .
تقسیم بندی انواع گرانول :
گرانول‌ها، در بیشتر موارد توسط دو روش متداول قالب‌گیری تزریقی و قالب‌گیری بادی (البته روش قالب‌گیری دورانی را از قلم نندازیم) به محصول نهایی تبدیل می‌شوند. بر اساس ساختار کریستالی ماده اولیه و روش‌های تولید، تقسیم‌بندی‌های متفاوتی از گرانول‌ها بوجود می‌آید.
از جمله مهمترین وپرکاربردترین گرانول‌ها، می‌توان به گرانول پلی اتیلن (و گریدهای آن) و گرانول پلی پروپیلن (و گریدهای آن) اشاره کرد.
1- گرانول پلی اتیلن :
گرانول پلی اتیلن، ساختار کریستالی و فرمول شیمیایی مشخصی دارد. با تغییر طرز قرارگیری شاخه‌های پلیمری در پلی‌اتیلن، گریدهای سبک، با وزن متوسط، سنگین و با وزن مولکولی بسیار بالا تشکیل می‌شوند. با توجه به روش‌های تولید نیز، پلی اتیلن‌ها می‌توانند به گرید تزریقی یا بادی تقسیم شوند. با ترکیب این دو روش دسته‌بندی، مهمترین گریدهای پلی‌اتیلن شامل دسته‌های زیر هستند:
- گرانول سبک تزریقی
- گرانول سنگین تزریقی
- گرانول سنگین بادی
- گرانول پلی اتیلن سبک خطی
التبه گریدهای دیگری هم وجود دارند که در اینجا فقط به دسته‌های متداول‌تر اشاره شده است. به عنوان مثال منظور از گرانول پلی‌اتیلن سنگین تزریقی، اولا گرانولی است که ساختار و ترکیب آن از نوع سبک است و ثانیا در روش‌های تولید تزریقی مورد استفاده قرار میگیرد.
2- گرانول پلی پروپیلن :
این ماده به طور کلی به دو دسته تقسیم میشود:
- هموپلیمر که از پلیمریزاسیون مونومر پروپیلن به تنهایی تولید میشود و به آن پ.پ نساجی هم می‌گویند.
- کوپلیمر که از پلیمریزاسیون پروپیلن به همراه کومونومر اتیلن تولید میشود و به آن پ.پ شیمیایی نیز گفته میشود.
3- گرانول پلی کربنات :
پلی کربنات نوعی از پلیمرهای شفاف است که در ساخت وسایل مختلفی مورد استفاده قرار میگیرد. شفاف بودن و امکان انتقال نور از مهمترین ویژگی‌های پلی‌کربنات است. از پلی کربنات تزریقی برای تولید محصولاتی نظیر چراغ خودروها، قطعات پلاستیکی لوازم خانگی، تجهیزات پزشکی، محصولات مصرفی و … استفاده میشود. یکی از نقص‌های این گرانول استعداد ترک خوردگی بالا در برابر ضربه است.
4- سایر گرانول‌های متداول :
علاوه بر موارد ذکرشده، انواع دیگری از گرانول‌ها نیز وجود دارند که در کاربردهای مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله این مواد، می‌توان پلی‌استایرن‌ها، ABS، پلیمرهای مهندسی و سایر گرانول‌ها اشاره کرد.
